بررسی شاخصه های کیفیت محیطی در شناسایی اولویت های مداخله در محدوده بافت فرسوده شهر بندر لنگه

کیفیت یک فضا در شهر از برآیند مؤلفه هایی حاصل می شود که با شناسایی کارکردها و تأثیرات مناسب هریک از آنها بر فضا می توان راهکارهایی برای بهبود کیفیت فضاهای شهری ارائه داد. در رابطه با بافت های فرسوده این امر از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این نوع بافت، بسیاری از فضاها دچار فرسایش شده و مؤلفه های کیفی آن دچار نقصان است که در طول زمان این مسئله خود موجب از بین رفتن حیات یک بافت و محیط پیرامون آن می شود. بنابراین توجه به کیفیات محیطی بافت های فرسوده یکی از مهم ترین عوامل در شناسایی محدوده های هدف جهت مداخله در آن خواهد بود. حال سؤال این است که آیا می توان روشی جهت شناسایی و تأثیرگذاری شاخص های کیفی در محدوده بافت های فرسوده ارائه کرد؟ و آیا نتایج این تأثیرگذاری قابل مشاهده خواهد بود؟    به نظر می رسد در شناسایی و مداخله در بافت های فرسوده شهرهای کشورمان توجهی به شاخص های کیفی محیط نشده و پیشینه قابل توجهی از این مباحث در مطالعات بافت های فرسوده مشاهده نمی شود. به همین دلیل در این مقاله سعی بر آن است تا با مطالعات رئوس مباحث مربوط به کیفیات محیطی و شناسایی چگونگی تأثیرگذاری آن بر شاخص های مداخله در بافت های فرسوده قدم های اولیه در این راه برداشته شود. بنابراین فرض بر این خواهد بود که شاخص های کیفی محیط که شامل شاخص عملکردی، تجربی ـ زیبایی شناختی و شاخص زیست محیطی به عنوان پارامترهای تأثیرگذار آن معرفی می شود می تواند به عنوان شاخص های تأثیرگذار در شناسایی و مداخله در بافت های فرسوده مورد استفاده قرار گیرد.   در این مقاله به منظور بررسی معیارهای کیفی در بافت های فرسوده، اقدام به تهیه الگویی مناسب با طبقه بندی شاخصه هایی در کنار شاخصه های مصوب شورای عالی معماری و شهرسازی شده است که در نهایت با سنجش و تحلیل هریک از شاخصه های کیفی، نیاز به ارتقا یا ایجاد آن در فضا قابل رؤیت شود. به این ترتیب در راستای شناسایی و اولویت بندی حوزه های مداخله در بافت های فرسوده، هریک از این حوزه ها را می توان از باب معیارهای کیفی قیاس کرده و با وزن دهی این شاخص ها و زیرمعیارها به روش ahp، حوزه های مداخله را شناسایی و گونه مداخله متناسب با ویژگی های آن را نیز پیشنهاد کرد. در روند پژوهش، این الگو در نمونه موردی بافت فرسوده بندرلنگه مورد ارزیابی قرار می گیرد و اثر مثبت شاخصه های کیفی در کنار مصوبات شورای عالی معماری و شهرسازی مشخص می شود.